ประเภท ของ ละคร ไทย

ละคร หมายถึง การแสดงประเภทหนึ่งซึ่งแสดงเรื่องราวความเป็นไปของชีวิตที่ปรากฏในวรรณกรรมมีศิลปะการแสดงและดนตรีเป็นสื่อสำคัญ ละคร ตามความหมายนี้หมายถึงละครรำ เพราะว่าเป็นการแสดงออกทางความคิดโดยมุ่งเน้นถึงลักษณะท่าทางอิริยาบถในขณะเคลื่อนไหวตัวในระหว่างการรำ ละครไทยสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ประเภท ดังนี้ 1. ละครรำ คือละครที่ใช้ศิลปะการร่ายรำในการดำเนินเรื่อง แบ่งได้เป็น 2 ประเภท 1. 1 ละครรำแบบมาตรฐานดั้งเดิม มี 3 ชนิด คือ - ละครชาตรี - ละครนอก - ละครใน 1. 2 ละครที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ มี 3 ชนิด คือ - ละครดึกดำบรรพ์ - ละครพันทาง - ละครเสภา 2. ละครร้อง คือละครที่ใช้ศิลปะการร้องดำเนินเรื่อง เป็นละครแบบใหม่ที่ได้รับอิทธิพลมาจากตะวันตก แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ 2. 1 ละครร้องล้วน ๆ 2. 2 ละครร้องสลับพูด 3. ละครพูด คือละครที่ใช้ศิลปะการพูดในการดำเนินเรื่อง เป็นละครแบบใหม่ที่ได้รับอิทธิพลจากตะวันตก แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ 3. 1 ละครพูดล้วน ๆ 3. 2 ละครพูดสลับรำ 4. ละครสังคีต เป็นละครที่ใช้ศิลปะการพูดและการร้องดำเนินเรื่องเสมอกัน นอกจากนั้นยังมีการแสดงที่เกิดขึ้นใหม่ในสมัย รัชกาลที่ 5 อีก 2 อย่างคือ ลิเก และหุ่น ( หุ่นเล็ก, หุ่นกระบอก, หุ่นละครเล็ก)

ประเภทของละคร | นาฏยศิลป์แห่งการละคร
Voathai.com
ประเภทของละครไทยแบ่งออกได้กี่ประเภท

ประเภทของละคร | นาฏยศิลป์แห่งการละคร

หุ่นนิ้วมือ เป็นหุ่นขนาดเล็ก เอาหุ่นใส่ไว้ที่นิ้วมือเพียงนิ้วเดียวและกระดิกไปมาแทนการเคลื่อนไหวของ หุ่น การแสดงด้วยหุ่นนิ้วมือส่วนมากนิยมแสดงประกอบการเล่านิทาน 3. หุ่นชัก เป็นหุ่นที่ใช้เชือกช่วยในการเคลื่อนไหวอิริยาบถต่าง ๆ คนเล่นอยู่ตอนบนของเวที หุ่นชักมีทั้งแบบง่าย ๆ และแบบพิสดาร หุ่นชนิดนี้ทำยากและเล่นยากกว่าแบบอื่น เพราะมีกลไกซับซ้อน 4. หุ่นกระบอก เป็นหุ่นที่มีการเคลื่อนไหวใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากเพราะมีส่วนเคลื่อน ไหวได้หลายส่วน เช่น มือ ปาก และศีรษะ 5. หุ่นหนังตะลุง เป็นหุ่นที่ทำด้วยกระดาษแข็งหรือแผ่นหนังที่แกะสลักเป็นรูปต่าง ๆ การแสดงหุ่นหนังตะลุงต้องใช้แสงเงาในการแสดง นอกจากนี้ยังมีหุ่นแบบอื่น ๆ อีกมากมายที่เป็นผลงานความคิดสร้างสรรค์ของเรา ซึ่งสามารถนำมาใช้การแสดงได้ตามความเหมาะสม การแสดงละครหุ่น ละครหุ่นเป็นการแสดงที่อาศัยความสามารถของคนเชิดหุ่นให้มีลีลาท่าทางต่าง ๆ ตามบทบาทของละครหุ่นตัวนั้น เพื่อสื่อให้ผู้ชมได้รับรู้และเข้าใจความหมาย ตลอดจนเนื้อเรื่องที่ต้องการจะสื่อ การแสดงละครหุ่นที่ดีนั้น สามารถใช้หลักการต่อไปนี้ 1. การเลือกเรื่องแสดง นักเรียนควรเลือกเรื่องที่มีประโยชน์ให้ข้อคิดต่าง ๆ และใช้เวลาในการแสดงไม่มากนัก ไม่ซับซ้อนและไม่ใช้ตัวละครมากเกินไป ควรเป็นเรื่องที่มีการดำเนินเรืองอย่างง่าย ๆ 2.

Voathai.com

อย่างไรก็ตาม บรรดาผู้เชี่ยวชาญที่ศึกษาทางด้านนาฏศิลป์ไทยได้สันนิษฐานว่า อารยธรรมทางศิลปะด้านนาฎศิลป์ของอินเดียนี้ได้เผยแพร่เข้ามาสู่ประเทศไทจยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุทธยาตามประวัติการสร้างเทวาลัยศิวะนาฎราชที่สร้างขึ้นในปี พ. ศ. 1800 ซึ่งเป็นระที่ไทยเริ่มก่อตั้งกรุงสุโขทัย ดังนั้นที่รำไทยที่ดัดแปลงมาจากอินเดียในครั้งแรกจึงเป็นความคิดของนักปราชญ์ในสมัยกรุงศรีอยุทธยา และมีการแก้ไข ปรับปรุงหรือประดิษฐ์ขึ้นใหม่ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จนนำมาสู่การประดิษฐ์ขึ้นใหม่ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์จนนำมาสู่การประดิษฐ์ท่าทางร่ายรำและละครไทยมาจนถึงปัจจุบัน ประเภทของนาฎศิลป์ไทย นาฎศิลป์ คือ การร่ายรำที่มนุษย์ได้ปรุงแต่งจากลีลาตามธรรมชาติให้สวยสดงดงาม โดยมีดนตรีเป็นองค์ประกอบในการร่ายรำ นาฎศิลป์ของไทย แบ่งออกตามลักษณะของรูปแบบการแสดงเป็นประเภทใหญ่ ๆ 4 ประเภท คือ 1. โขน เป็นการแสดงนาฎศิลป์ชั้นสูงของไทยที่มีเอกลักษณ์ คือ ผู้แสดงจะต้องสวมหัวที่เรียกว่า หัวโขน และใช้ลีลาท่าทางการแสดงด้วยการเต้นไปตามบทพากย์ การเจรจาของผู้พากย์และตามทำนองเพลงหน้าพาทย์ที่บรรเลงด้วยวงปี่พาทย์ เรื่องที่นิยมนำมาแสดง คือ พระราชนิพนธ์บทละครเรื่องรามเกียรติ์ แต่งการเลียนแบบเครื่องทรงของพระมหากษัตริย์ที่เป็นเครื่องต้น เรียกว่าการแต่งกายแบบ "ยื่นเครื่อง" มีจารีตขั้นตอนการแสดงที่เป็นแบบแผน นิยมจัดแสดงเฉพาะพิธีสำคัญได้แก่ งานพระราชพิธีต่าง ๆ 2.

ละครเสภา ละครเสภา ในสมัยรัชกาลที่ 5 ไดน้ าเอาผู้รามาประกอบบทร้อง และบทขบั เสภากลายเปน็ เสภารา และเสภาตลก มีเคร่อื งประกอบจังหวะ พิเศษคือ กรับเสภา ดนตรปี ระกอบใช้วงปี่พาทย์เชน่ เดยี วกบั ละครนอก การขบั เสภามสี าเนยี งบอกภาษาอยดู่ ้วย เช่น เสภาลาว เรอื่ งทีแ่ สดงคือ ขุนช้างขุนแผน ไกรทอง เป็นต้น ขุนชา้ งขุนแผน ตอนพลายบัวเกย้ี วนางตานี ละครราแบบปรับปรงุ่ ข้ึนใหม่ 4. ละครหลวงวจิ ติ รวาทการ เปน็ ละครท่ีนาเน้ือเรอื่ งมาจากประวัติศาสตร์ตอนใดตอนหน่ึงมาสรา้ งโดยมีจุดมุ่งหมาย เพื่อปลุกใจใหป้ ระชาชนรักชาติ มีความสามคั คดี าเนินเรอ่ื งด้วยวธิ รี า พดู ดนตรปี ระกอบ มที งั้ ดนตรไี ทยและสากล การแตง่ กาย แต่งยนื เครอื่ งแบบละครและแตง่ แบบสากล ผู้แสดงเป็นชายจริงหญิงแท้ ฉากสุดท้ายผแู้ สดงทุกคนตอ้ งปรากฏตัวบนเวที เรอ่ื งทแ่ี สดง เช่น พระเจา้ กรงุ ธน ศกึ ถลาง อนุสาวรยี ไ์ ทย อานุภาพพ่อขนุ รามคาแหง อานภุ าพแหง่ ความเสียสละ อานุภาพแห่งความรกั อานุภาพแหง่ ศลี สตั ย์ และเลือดสุพรรณ อานภุ าพพอ่ ขุนรามคาแหง ตอน สามศรลอบปลงพระชนม์พอ่ ขุนรามคาแหง ละครราแบบปรับปร่งุ ข้ึนใหม่ 2. ละครรอ้ ง ละครร้องเป็นศลิ ปะการแสดงแบบใหม่ ทก่ี าเนดิ ขนึ้ ในตอนปลายรัชสมยั รชั กาลที่ 5 ได้ปรบั ปรุงขน้ึ โดยไดร้ ับอทิ ธิพลจากละครต่างประเทศต้นกาเนดิ ละครรอ้ งมาจากการแสดง ของชาวมลายู เรยี กวา่ "บังสาวัน" ได้เคยเลน่ ถวายรัชกาลที่ 5 ทอดพระเนตรครง้ั แรก ทเี่ มืองไทรบรุ ี และต่อมาได้เขา้ มาแสดงในกรงุ เทพฯ โรงท่เี ลน่ อย่ทู ีข่ า้ งวังบรู พา พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงแก้ไขปรบั ปรงุ เป็น ละครรอ้ งเลน่ ท่โี รงละครปรีดาลยั คณะละครน้ีต่อมาไดเ้ ปล่ยี นเรยี กชอ่ื ว่า "ละครหลวงนฤมติ ร" บางคร้ังคนยังนิยมเรยี ก "ละครปรีดาลัย" ละครสงั คีต เร่อื ง หนามยอกเอาหนามบ่ง 1.